ابلیس در شعر اقبال لاهوری و عطار نیشابوری

author

  • پروین دخت مشهور استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد اسلامی ـ نیشابور
Abstract:

«ابلیس»، یکی از چهره‌های سرشناس تاریخ آفرینش است که در متون دینی و ادبی ـ به ویژه ادبیات تعلیمی و عرفانی ـ به او توجه شده است. شاعران و عارفان نامداری چون احمد غزالی، عین القضاة، سنایی، عطار و مولانا، با نگرشی عارفانه، گناهش را توجیه نموده و آن را برخاسته از عشق توحیدی او به پروردگارش دانسته اند. اقبال لاهوری، شاعر پارسی‌گو و فیلسوف آشتی جوی مسلمان، ابلیس را به گونه‌ای متفاوت در اشعارش مطرح نموده است. در این مقاله، نگارنده به معرفی دو چهره ی متفاوت «ابلیس» در اشعار اقبال لاهوری و عطار نیشابوری پرداخته است.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

کنایه‌‌های ابداعی در شعر علّامه اقبال لاهوری

علّامه اقبال لاهوری از شاعران بزرگ فارسی‌‌‌‌گوی شبه قارة هند است که اهمیت و جایگاه وی در بین مردم ایران و شبه قارۀ هند، بر کسی پوشیده نیست. وی درجهت بیان افکار آزادی‌‌‌‌خواهانه و وحدت‌‌‌‌طلبانة خود، از زبان شعری فارسی بسیار مدد جسته است. از جمله نکاتی که در اشعار اقبال جلب توجه می‌‌‌‌کند، کاربرد کنایات جدید در زبان شاعرانۀ اوست؛ کنایاتی که پیش از آن کاربرد نداشته یا بسیار کم‌‌کاربرد بوده‌‌‌‌اند....

full text

خودی و انسان آرمانی در شعر اقبال لاهوری

    محمد اقبال لاهوری شاعری مبارز و آرمان خواه و یکی از چهره های فکری و انسانی درخشانی است که فرهنگ بارور اسلامی را به جامعه ی بشری معاصر هدیه کرد . این دانای راز ومتفکر بزرگ شرق در مقولات فکری خویش، یک ارزیابی مجدد از انسان را بر پایه های اصول قرآنی و جایگاه و مقام عالی انسان پایه گذاری کرد. این فیلسوف نواندیش اسلامی و تالی عــنقای قاف مــعرفت ، مولوی، معتقد است که انسان ، این نسخه ی نامه ی ال...

full text

مطالعۀ تطبیقی شعر غالب دهلوی و اقبال لاهوری

غالب دهلوی و اقبال لاهوری دو شاعر برجستۀ شبه‌قارۀ هند در قرن‌های نوزده و بیست میلادی هستند که دغدغه‌های اجتماعی و سیاسی جامعۀ زمان خویش را در آثار خود منعکس کرده‌اند. آنان در دو زبان فارسی و اردو قاعده و طرحی نو درانداخته‌اند و به عنوان الگویی برای مسلمانان شبه‌قارۀ هند و پاکستان مطرح شده‌اند. هر دو از خرافات و رسوم فرسوده گریزان بودند و علیه آن اعتراض نمودند. می‌توان گفت سرچشمه‌های فکری و ادبی...

full text

انسان در شعر اقبال لاهوری

رساله حاضر، رساله¬ای است که انسان و ویژگی آن¬ در اشعار اقبال لاهوری مورد بررسی قرار گرفته است. هدف از آن این است که خواننده با مطالعه دقیق به جامعه مطلوب با موضوعات انسان که مورد نظر اقبال است دست یابد.مجموعه اندیشه¬های اقبال درباره ی انسان و تمامی طرح ها و آرزوهای او برای ایجاد انسانی بهروز و سعادتمند، در وجود « انسان کامل » خلاصه شده است . انسان کامل اقبال ، انسانی است که همه ی مراحل مختلف حی...

نوستالژی فلسفی در شعر ابوالعلاء معرّی و عطار نیشابوری

"نوستالژی" یا غم غربت همان حس دلتنگی شاعر ی ا نویسنده است ، در فقدان چیزهایی که در موقعیت کنونی برای او دور از دسترس است. تغییر و تحول اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی در برانگیختن این حس غریب غربت بسیار مؤثر است. یکی از انواع نوستالژی شامل نگرش بدبینانه و پوچانگارانه به جهان هست ، و به طور کلی اندوه مرگ و فناپذیری انسان است که از آن به "نوستالژی فلسفی" تعبیر می شود . در این مقاله با پژوهش در اشعا...

full text

نوستالژی فلسفی در شعر ابوالعلاء معرّی و عطار نیشابوری

"نوستالژی" یا غم غربت همان حس دلتنگی شاعر ی ا نویسنده است ، در فقدان چیزهایی که در موقعیت کنونی برای او دور از دسترس است. تغییر و تحول اوضاع و احوال سیاسی و اجتماعی در برانگیختن این حس غریب غربت بسیار مؤثر است. یکی از انواع نوستالژی شامل نگرش بدبینانه و پوچانگارانه به جهان هست ، و به طور کلی اندوه مرگ و فناپذیری انسان است که از آن به "نوستالژی فلسفی" تعبیر می شود . در این مقاله با پژوهش در اشعا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 3  issue 8

pages  141- 153

publication date 2011-08-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023